Zdobywanie kompetencji, czy życie w nieświadomej niekompetencji?

W obecnych czasach podjęcie pracy czy decyzja o prowadzeniu własnej firmy wiąże się z wieloma wyzwaniami.

Skąd mamy wiedzieć, czy im sprostamy? Warto sprawdzić, jakie są nasze kompetencje, czyli jaką wiedzą dysponujemy, jakie mamy umiejętności i jakie reprezentujemy postawy. To kompetencje decydują bowiem o tym, czy poradzimy sobie w życiu zawodowym.

Wiedza, umiejętności i postawy decydują o tym, czy jesteśmy w stanie wykonać określone zadanie, czy nie. Aby wyróżnić się w danej dziedzinie, a zarazem spełniać obowiązujące w danej społeczności czy organizacji kryteria, należy rozwijać swoje kompetencje. Wysokie kompetencje wpływają m.in. na to, jak jesteśmy postrzegani przez innych, jaki jest poziom naszego profesjonalizmu, a także… jak kształtują się nasze zarobki. Kompetencje można podzielić na twarde i miękkie. Kompetencje twarde to konkretne umiejętności i doświadczenie. Stanowią efekt nauki, zdobywania wiedzy i są mierzalne. Można wyróżnić wśród nich: znajomość języków obcych, prawo jazdy, umiejętność obsługi programów (np. z pakietu Adobe) czy planowania uroczystości. Z kolei kompetencje miękkie wiążą się z kontaktem z drugim człowiekiem i postawą wobec wydarzeń i sytuacji, zwłaszcza stresujących czy problematycznych. Są to umiejętności niemierzalne. Jednak pracodawca, chcąc sprawdzić, czy kandydat na pracownika poradzi sobie na danym stanowisku, przedstawia mu pewne scenki. Do kompetencji miękkich można zaliczyć: kreatywność, odporność na stres, asertywność i samodyscyplinę.

Kompetencje przedstawiane np. w CV powinny być dostosowane do oferty pracy, ponieważ pracodawcy zwracają uwagę na kombinacje pewnych umiejętności, wiedzy i postaw kandydatów. Kompetencje miękkie są mile widziane, gdyż decydują o dobrej współpracy, komunikacji i osiąganych wynikach. Osoby o takich kompetencjach nie powodują komplikacji, potrafią współdziałać z innymi, są elastyczne, kreatywne, komunikatywne, logiczne i wykazują chęć rozwoju.

4 fazy rozwoju kompetencji – wg. Noel Burch z 1970 r.

1. nieświadoma niekompetencja – nie jesteśmy świadomi, że nie posiadamy wiedzy, umiejętności i przyjmujemy złe postawy;
2. świadoma niekompetencja – zaczynamy dostrzegać brak wiedzy, niewystarczające umiejętności oraz złe zachowanie. Możemy więc wyciągnąć wnioski i zaplanować, jak zdobyć odpowiednie kompetencje;
3. świadoma kompetencja – jesteśmy świadomi posiadanych kompetencji i zauważamy ich brak u innych;
4. nieświadoma kompetencja – nieświadomie posiadamy wiedzę, umiejętności i postawy wpływające na naszą zdolność do wykonywania działań.

Świadomość tych faz jest istotna w procesie uczenia się. Oceniając siebie obiektywnie, możemy dostrzec, co mamy jeszcze do poprawy, i zaplanować dalszy rozwój.

Jak rozwijać kompetencje?

Poszerzanie wiedzy wiąże się z cierpliwością, chęciami i determinacją. Informacje są dziś powszechnie dostępne dzięki stronom internetowym, blogom i książkom. Warto również dołączyć do społeczności o podobnych zainteresowaniach i celach, takich jak studenckie koło naukowe czy grupy na Facebooku. Dzięki innym ludziom możliwe jest zdobywanie praktycznej wiedzy. Osoby, które mają większe doświadczenie i kompetencje w danej dziedzinie, są w stanie najlepiej powiedzieć, co na tej drodze sprawiło im trudność, a co pomogło im w osiągnięciu wyznaczonych celów. Należy jednak zachować ostrożność, by nie dać się wprowadzić w błąd.

Jeśli chodzi o umiejętności, to wiele prawdy jest w przysłowiach: „Człowiek uczy się na własnych błędach” czy „trening czyni mistrza”. Nie należy bać się popełniać błędów ani przegrywać, ponieważ każdy, kto osiągnął sukces, zna smak porażki i rozczarowania. Istnieje wiele możliwości zdobywania umiejętności. Warto zacząć już na studiach, biorąc udział w kursach, szkoleniach czy szukając praktyk, które pozwolą zdobyć potrzebne kompetencje. Nie mniej ważne są postawy. Na dłuższą metę opłaca się szczerość, lojalność i nienaganne zachowanie. Poszanowanie kultury organizacji, zrozumienie swoich błędów i wyciąganie z nich wniosków może okazać się kluczowe dla ukształtowania właściwej postawy.

Najlepszą drogą do zdobycia kompetencji jest obiektywne spojrzenie na samego siebie, ocena fazy rozwoju i zaplanowanie dalszych działań. Nabywanie kompetencji to proces, a doświadczenie, jakie zyskuje się w wyniku pracy, z czasem przynosi oczekiwane wyniki. Każdy z nas jest inny i ma inne predyspozycje psychiczne, wzorce zachowań, możliwości nauki i zdobywania umiejętności. Jednakże bez determinacji i wysiłku trudno mówić o rozwoju kompetencji.

Kluczowe kompetencje w sprzedaży i marketingu

Temat kompetencji można podzielić także na twarde (techniczne, specyficzne dla danej dziedziny) oraz miękkie (umiejętności interpersonalne, które przekładają się na sukces w wielu dziedzinach).

Oto niektóre z najważniejszych kompetencji w obu tych kategoriach:

Kompetencje twarde:

• Znajomość produktu: Aby sprzedawać produkt lub usługę, musisz dobrze znać jej cechy, korzyści i potencjalne zalety dla klienta.
• Znajomość rynku: Zrozumienie konkurencji, segmentacji rynku oraz potrzeb i preferencji klientów.
• Umiejętność analizy danych: Interpretacja statystyk sprzedaży, wyników kampanii reklamowych czy analizy ruchu na stronie internetowej.
• Umiejętność korzystania z narzędzi: Znajomość systemów CRM, narzędzi analitycznych, platform do marketingu automatycznego czy narzędzi do zarządzania kampaniami reklamowymi.
• Planowanie i strategia: Umiejętność tworzenia strategii marketingowych i planów sprzedażowych.

Kompetencje miękkie:

• Umiejętności komunikacyjne: Efektywne przekazywanie informacji, słuchanie i dostosowywanie się do potrzeb rozmówcy.
• Umiejętność budowania relacji: Tworzenie i pielęgnowanie relacji z klientami, partnerami biznesowymi i zespołem.
• Zdolność przekonywania i negocjacji: Skuteczne argumentowanie i doprowadzanie do korzystnych rozwiązań.
• Rozwój osobisty i ciągłe uczenie się: Branża marketingu i sprzedaży jest dynamiczna, więc kluczowe jest ciągłe doskonalenie umiejętności i rozszerzanie wiedzy.
• Rozwiązywanie problemów: Zdolność do szybkiego identyfikowania problemów i znajdowania skutecznych rozwiązań.
• Empatia i zrozumienie potrzeb klienta: Rozumienie i reagowanie na potrzeby i oczekiwania klientów.

Ponadto, w dzisiejszych czasach cyfrowej transformacji, kompetencje związane z marketingiem cyfrowym, takie jak SEO, SEM, content marketing czy social media marketing, stają się coraz bardziej kluczowe. Warto zauważyć, że sukces w sprzedaży i marketingu wynika często z połączenia twardych umiejętności technicznych z miękkimi umiejętnościami interpersonalnymi.